Σύμφωνα με προηγούμενη απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί του θέματος (E-3807/2010), οι αλβανικές αρχές είχαν δεσμευθεί ότι η απογραφή του 2011 θα περιλαμβάνει προαιρετικά ερωτήματα σχετικά με την εθνότητα, το θρήσκευμα και τη μητρική γλώσσα, στα οποία τα άτομα θα είναι ελεύθερα να απαντήσουν.
Παρόλα αυτά, η αναγγελθείσα απειλή επιβολής υψηλού χρηματικού προστίμου σε όποιον πολίτη δηλώσει διαφορετικής εθνικότητας από αυτήν που είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα του αλβανικού κράτους (τροποποιημένο άρθρο 20 του νόμου 10442), ποινικοποιεί επί της ουσίας την ελεύθερη έκφραση των πολιτών περί της εθνικής τους καταγωγής και εν τέλει τινάζει στον αέρα την εγκυρότητα της, εδώ και δεκαετίες, αναμενόμενης απογραφής του πληθυσμού της Αλβανίας.
Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας, κρίθηκε αντισυνταγματικός ο νόμος σχετικά με την αλλαγή της εθνικότητας, ο οποίος είχε επιτρέψει σε χιλιάδες πολίτες να αποκτούν και πάλι την εθνικότητά τους, την οποία είχαν βιαίως αλλάξει οι αρχές κατά την μακρόχρονη περίοδο της δικτατορίας του Χότζα.
Ήδη, εκπρόσωποι των ελληνικών μειονοτικών οργανώσεων έχουν δηλώσει ότι θα απέχουν από την απογραφή, καθώς το προβλεπόμενο νομικό πλαίσιο της διαδικασίας καταργ
εί στην πράξη το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
1. Πώς κρίνει την διάταξη σχετικά με την επιβολή χρηματικού προστίμου σε πολίτες που θα δηλώσουν διαφορετική εθνικότητα από αυτήν με την οποία είναι εγγεγραμμένοι και κατά πόσον συνάδει αυτό με τις ευρωπαϊκές αρχές σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων;
2. Δεδομένου ότι η απογραφή αυτή χρηματοδοτείται και από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τι μέτρα θα λάβει προκειμένου οι αλβανικές αρχές να προβούν σε άμεσες διορθώσεις του νομικού πλαισίου που διέπει τη διαδικασία;
3. Πώς κρίνει την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας και κατά πόσον θεωρεί ότι είναι σύμφωνη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο;
23 Νοεμβρίου 2011
Κοινή απάντηση του κ. Füle εξ ονόματος της Επιτροπής
Γραπτές ερωτήσεις : E-008672/11 , E-008728/11 , E-009126/11
Σύμφωνα με το άρθρο 20 της αλβανικής νομοθεσίας περί γενικής απογραφής πληθυσμού και κατοικιών, προβλέπονται χρηματικές ποινές για διοικητικές παραβάσεις, όπως άρνηση δήλωσης ή ψευδής δήλωση. Η Επιτροπή είναι ενήμερη σχετικά με τις ανησυχίες που εκφράζονται κυρίως από εκπροσώπους των μειονοτήτων στην Αλβανία ως προς τον κίνδυνο, η εν λόγω διάταξη να χρησιμοποιηθεί ως μέσο άσκησης πίεσης σε βάρος της ελεύθερης δήλωσης της εθνοτικής ή θρησκευτικής ταυτότητας των ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες. Η αλβανική στατιστική αρχή (INSTAT) έχει παράσχει διαβεβαιώσεις στον ιστότοπό της και σε υλικό άλλου τύπου που απευθύνεται στο κοινό ότι δεν είναι υποχρεωτική η απάντηση σε ερωτήσεις που χαρακτηρίζονται ως προαιρετικές, όπως αυτές που αναφέρονται στην εθνότητα και το θρήσκευμα. Στο ίδιο το ερωτηματολόγιο για την απογραφή περιλαμβάνεται διευκρίνηση ότι δεν είναι υποχρεωτική η απάντηση σε προαιρετικές ερωτήσεις και ότι κάθε απάντηση στις εν λόγω ερωτήσεις βασίζεται στην αυτόβουλη δήλωση του ερωτούμενου.
Το Σύνταγμα της Αλβανίας προστατεύει τις μειονότητες διασφαλίζοντας την αποφυγή διακρίσεων και προβλέποντας ελεύθερη έκφραση της εθνοτικής, πολιτισμικής, θρησκευτικής και γλωσσικής ταυτότητας των μειονοτήτων. Η Επιτροπή ενθάρρυνε τις αλβανικές αρχές να αποφύγουν τυχόν παρανοήσεις ως προς το ζήτημα αυτό, μέσω ενεργής επικοινωνιακής πολιτικής και επαρκούς κατάρτισης των απογραφέων.
Η EUROSTAT στήριξε την INSTAT κατά την προετοιμασία της απογραφής του 2011. Βοήθεια παρεσχέθη επίσης μέσω έργου χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) για ορισμένους τομείς της προετοιμασίας απογραφής.
Η Επιτροπή είναι ενήμερη σχετικά με πρόσφατη απόφαση του αλβανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου ως προς τις διατάξεις του νόμου περί προσωπικής κατάστασης οι οποίες αφορούν την εθνότητα. Ωστόσο, εφόσον η απόφαση, συμπεριλαμβανομένης της αιτιολογίας της, δεν έχει δημοσιευτεί μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν την έχει εξετάσει ακόμη.
Στην τελευταία έκθεση προόδου για την Αλβανία(1) σημειώθηκε ότι η συλλογή δεδομένων για την εθνοτική καταγωγή και το θρήσκευμα κατά την απογραφή του πληθυσμού θα βοηθούσε την κυβέρνηση να αναπτύξει κατάλληλες πολιτικές για τις μειονότητες.
(1)
http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2011/package/al_rapport_2011_en.pdf