Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί τη διεξοδικότερη έως σήμερα εξέταση του αφγανικού συστήματος κράτησης υπόπτων. Περιγράφει μια ολέθρια κατάσταση παραβιάσεων που διαπράττονται κατά τη διάρκεια ανακρίσεων από τους αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και των αστυνομικών δυνάμεων του Αφγανιστάν, παρά την παροχή εκπαίδευσης και συνεισφορών που καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο τον προϋπολογισμό των αφγανικών υπουργείων διαχείρισης των κέντρων κράτησης από τους χορηγούς των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Η έκθεση δεν προσδιορίζει κατά πόσον οι διεθνείς αξιωματούχοι ήταν ενήμεροι για τις εν λόγω παραβιάσεις, αλλά, εφόσον είναι δύσκολο να θεωρηθεί ότι οι εξωτερικοί πόροι που προορίζονταν για το Αφγανιστάν χορηγήθηκαν απουσία κάθε ελέγχου και επιτήρησης, αυτή η ευρέως διαδεδομένη χρήση βασανιστηρίων εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς την ενδεχόμενη συνέργεια ή αδιαφορία εκ μέρους των διεθνών αξιωματούχων.
1. Είναι η Ύπατη Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος της Επιτροπής ενήμερη για την αποτρόπαια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταγγέλλει η συγκεκριμένη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών;
2. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η Ύπατη Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος της Επιτροπής προκειμένου να εξακριβώσει εάν πρόκειται για σαφή έλλειψη παρακολούθησης των εν λόγω πόρων ή, ακόμα χειρότερα, για πιθανή εξωτερική συνέργεια σε τακτικές βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης των αφγανών κρατουμένων;
20 Δεκεμβρίου 2011
Απάντηση της Ύπατης Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου κας Catherine Ashton εξ ονόματος της Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε δεόντως υπόψη την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κακομεταχείριση των κρατουμένων σε ορισμένους χώρους κράτησης της εθνικής διεύθυνσης ασφάλειας και της αφγανικής εθνικής αστυνομίας και προέβη σε δήλωση στις 10 Οκτωβρίου 2011(1).
Η Αποστολή Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών στο Αφγανιστάν διευκρίνισε ότι η έκθεση δεν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι περιπτώσεις κακομεταχείρισης αποτελούν μέρος συστηματικής πολιτικής των αρχών. Ανέφερε επίσης ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τους ισχυρισμούς αυτούς σοβαρά και επιδιώκει να θεσπίσει μηχανισμούς με τους οποίους θα αποτρέπεται η κακομεταχείριση.
Η διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου αποτελούν τομείς προτεραιότητας της βοήθειας της ΕΕ προς το Αφγανιστάν και, επομένως, αποτελούν βασικά στοιχεία του διαλόγου με την κυβέρνηση. Ειδικότερα, η ΕΕ στήριξε το Υπουργείο Δικαιοσύνης στην εποπτεία της κεντρικής υπηρεσίας φυλακών. Η αρμοδιότητα αυτή μεταβιβάζεται τώρα στο Υπουργείο Εσωτερικών και η ΕΕ, από κοινού με τη διεθνή κοινότητα, συνεργάζεται στενά με τις αφγανικές αρχές προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα εξακολουθήσουν να διενεργούνται κατάλληλοι έλεγχοι και θα διατηρηθούν οι ισορροπίες όταν η κεντρική υπηρεσία φυλακών υπαχθεί στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών.
Για τον σκοπό αυτό, επιβάλλεται η μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού δικαίου καθώς και η διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των κρατουμένων. Ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο αυτό προσλαμβάνει η προστασία των ανήλικων κρατουμένων και τα μέτρα που διασφαλίζουν την προστασία όλων των κρατουμένων εν γένει από τη σωματική και ψυχολογική βία. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση των αφγανών κρατουμένων και θα θίγει το ζήτημα αυτό στην κυβέρνηση του Αφγανιστάν όποτε το κρίνει σκόπιμο, προκειμένου να διασφαλιστεί η προάσπιση και η τήρηση του διεθνούς δικαίου.
Εξάλλου, τα ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται στο επίκεντρο της βοήθειας που παρέχει η ΕΕ στην αστυνομία για τη δημιουργίας ικανοτήτων. Επιπλέον, όσον αφορά την Αστυνομική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Αφγανιστάν (EUPOL), τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν θέμα που εντάσσεται σε όλες τις πτυχές του συμβουλευτικού έργου της προς την αστυνομία και στη συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τους εισαγγελείς. Η EUPOL συνεργάζεται άμεσα με την αφγανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επίσης, η ΕΕ εξακολουθεί να χρηματοδοτεί την αφγανική κοινωνία των πολιτών, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της ΕΠΔΑΔ. Η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τα μέσα παροχής βοήθειας που διαθέτει για να βοηθήσει την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει έγκαιρα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
(1)
http://eeas.europa.eu/delegations/afghanistan/press_corner/all_news/news/2011/20111010_01_en.htm