Κατά τ' άλλα, όλοι αναζητούν χρόνο. Χρόνο για να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις μας, χρόνο για να πραγματοποιηθεί η στροφή προς τον ρεαλισμό, χρόνο για να πείσουμε τους ψηφοφόρους ότι πραγματοποιούμε τις υποσχέσεις παρά τις ευέλικτες προσαρμογές, δηλαδή τελικά αναβολή στις αποφάσεις. Το τελευταίο αποτελεί ίδιον της ελληνικής νοοτροπίας, σύμφωνα με την οποία υπάρχει πάντα χρόνος για να δώσουμε ουσιαστικές απαντήσεις στα προβλήματα ή για να πάρουμε μη ευχάριστες αποφάσεις. Αυτό ακριβώς αποτελεί και μια από τις βασικές μας διαφορές με τις επικρατούσες αντιλήψεις στον χώρο της Ε.Ε. Τα 34 χρόνια που πέρασαν από τότε που γίναμε μέλη της ΕΟΚ και μετέπειτα Ε.Ε. δεν έφτασαν για την προσαρμογή μας σε ό,τι θεωρείται εξευρωπαϊσμός ή χρησιμοποίηση κοινών καλών πρακτικών στη χώρα μας. Δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε κράτος, ισχυρό έναντι τρίτων, σύγχρονο και δίκαιο έναντι των Ελλήνων πολιτών.

Σ' αυτό το πλαίσιο κινούνται οι πολιτικές και κομματικές αντιπαραθέσεις, πολλές των οποίων αποδεικνύονται άνευ αντικειμένου και έχουν ως στόχο την προσωποποίηση της σύγκρουσης επ' ωφελεία των προσώπων. Οι σφοδρές κομματικές συγκρούσεις από συστάσεως ελληνικού κράτους θα μπορούσαν να έχουν σε κάποιο βαθμό υποχωρήσει κατά την τελευταία πενταετία, λόγω της παρ' ολίγον επίσημης χρεοκοπίας της χώρας. Ανεξάρτητα από τις αιτίες, τους λόγους, τις ευθύνες των προσώπων ή των κομμάτων, όταν μια χώρα βρίσκεται στην κατάσταση που βρέθηκε η Ελλάδα το 2010, η πρώτη ανάγκη που ανακύπτει είναι η συσπείρωση των πολιτών και των πολιτικών δυνάμεων έναντι της μεγάλης απειλής για όλους. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, η κυβέρνηση καλεί όλη την αντιπολίτευση σε διαβούλευση και η αντιπολίτευση παραμερίζει τις περιστασιακές οξύτητες προς χάριν του κοινού συμφέροντος. Αυτό περίπου συνέβη στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, χώρες παρομοίου μεγέθους και παρομοίων προβλημάτων με την Ελλάδα.

Γιατί, άραγε, δεν συνέβη σ' εμάς; Μήπως είμαστε «ευφυέστεροι» των Ιρλανδών και Πορτογάλων; Μήπως νομίσαμε ότι η χρεοκοπία αντιμετωπίζεται από μερίδα μόνον του πολιτικού κόσμου ή και του λαού; Μήπως διαφέρουμε τόσο πολύ από άλλους λαούς της Ευρώπης; Μήπως κερδίσαμε κάτι σημαντικό με τη συγκεκριμένη συμπεριφορά μας; Είναι βέβαιο ότι δεν κερδίσαμε τίποτα και αφού το ξέρουμε, πρέπει ν' αλλάξουμε συμπεριφορά και στάση και να το δείξουμε.

Η επίκληση της ενότητας και της ουσιαστικής συνεννόησης μεταξύ των δυνάμεων της χώρας δεν αποτελεί μόνο ευχάριστο αντικείμενο σχολιασμού στα ΜΜΕ, αλλά υπόθεση ουσίας για το παρόν και το μέλλον του τόπου. Δεν υπάρχει περίπτωση να κερδίσει οποιοσδήποτε πολιτικός οργανισμός τη λαϊκή στήριξη για μεγάλο διάστημα, σε καιρούς οξείας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, χωρίς ενότητα και συνεννόηση για την αντιμετώπιση της αδυσώπητης πραγματικότητας. Θαυματοποιοί, μάγοι, αστέρες και άλλοι πολλά υποσχόμενοι δεν έχουν τύχη. Το μόνο που μπορεί να μας δώσει απάντηση είναι η Ομάδα. Η αποφασισμένη ομάδα με στερεές πεποιθήσεις, απαλλαγμένη από στενά κομματικά στερεότυπα, από τη βαριά καχυποψία έναντι των πολιτικών αντιπάλων και από την εξάρτηση της δημοσιότητας και τη λατρεία του Εγώ. Πολύ εύκολα θα ισχυρισθεί κανείς πως αυτό δεν γίνεται, πως είναι δύσκολο και μάλλον αδύνατο. Μερικοί θα πουν ότι σ' αυτό συνηγορεί και η ίδια η νοοτροπία του ελληνικού λαού, που επιδιώκει την προσωπική και πελατειακή σχέση και επιλέγει μ' αυτό το κριτήριο τους πολιτικούς εκπροσώπους. Επομένως, αφού έτσι σκέφτεται ο λαός, είναι και δημοκρατικό να λειτουργούν έτσι οι πολιτικοί εκπρόσωποι, θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος. Σε τελευταία ανάλυση, θα ισχυρίζονταν άλλοι, η θεωρία περί ενότητας αποτελεί ηθικολογία, περιττή στην ανατρεπτική μας εποχή.

Πόσο πρέπει να χτυπήσει κανείς τον κώδωνα του κινδύνου; Τι άλλο χρειάζεται να γίνει για να πεισθούν όλες οι πλευρές ότι ο τόπος, οι πολίτες και το έθνος, σε τελευταία ανάλυση, μπορεί να κινδυνεύσουν από την αμετροέπεια, την αβελτηρία ή και την επιπολαιότητα όσων βρίσκονται στα κέντρα λήψεως αποφάσεων; Αν δεχθούμε ότι αυτοί κάνουν λάθη, η καλύτερη μέθοδος δεν είναι τόσο η οξεία επίθεση εναντίον τους όσο η στήριξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο πολιτικός κόσμος της χώρας φέρει μεγάλη ευθύνη αυτή την ώρα· γι' αυτό οφείλει να απαλλαγεί από τις πάσης φύσεως εξαρτήσεις, που οδηγούν σε στάσεις που ικανοποιούν περιστασιακά συμφέροντα και ζημιώνουν τον τόπο. Αυτό πρέπει να γίνει απ' όλους και ανεξάρτητα από το κόστος, γιατί μόνο τότε η σύγκρουση ανάμεσα στην πολιτική και τα παρεμβατικά ιδιοτελή συμφέροντα θα αποβεί υπέρ της πολιτικής και κατά πάσα βεβαιότητα υπέρ του λαού.