Αυτό, άλλωστε, αποτέλεσε ένα από τα κίνητρα, μαζί με την πολιτική σταθερότητα, τη δημοκρατία και την ειρήνη, για την προσέλκυση 28 πλέον μελών (μετά και την προσχώρηση της Κροατίας). Τι συνέπειες θα έχει η δυσμενής εξέλιξη για την προοπτική της ενοποίησης και πώς θα επηρεάσει τις προσεχείς ευρω-εκλογές τον Μάιο 2014? Για την Ελλάδα ειδικότερα, πόσο ακόμη θα αντέξει πλέον του ενός τετάρτου του πληθυσμού να επιβιώνει δίχως σταθερό εισόδημα?
Ευθύς εξαρχής θέλω να επισημάνω ότι οι Έλληνες αντιμετωπίζουν με αξιοσημείωτη αξιοπρέπεια την εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση που βιώνουν. Αποδεικνύεται περίτρανα η σημασία των θεμελίων της κοινωνίας μας, της οικογένειας και των μορφών κοινωνικής αλληλεγγύης και συμπαράστασης, που βοηθούν ιδιαίτερα τις πλέον ευπαθείς κοινωνικές ομάδες στην κοινωνία μας. Επίσης, η χώρα δεν αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα πολιτικής σταθερότητας και κοινωνικής συνοχής σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες με συγκριτικά πολύ ευνοϊκότερες συνθήκες.
Ωστόσο, πρέπει να διεκδικήσουμε περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Η Στρατηγική της Λισαβώνας το 2000 για 'καλύτερες και περισσότερες θέσεις εργασίας' έως το 2010 πέτυχε πολύ λίγα. Η προσπάθεια όμως συνεχίζεται. Παρά τη θεμιτή κριτική, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανταποκρίνεται εμπράκτως στην κατάσταση αυτή. Ήδη από τον Ιούνιο 2012 υιοθετήθηκε το 'Σύμφωνο για την Ανάπτυξη και τις Θέσεις Εργασίας', το οποίο λειτουργεί συμπληρωματικά προς την 'Στρατηγική Ευρώπη 2020' για έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη. Το Σύμφωνο περιλαμβάνει σημαντικούς στόχους και χρηματοδοτικά εργαλεία για ζητήματα όπως η ρευστότητα στην αγορά, η ανταγωνιστικότητα, η εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, η προώθηση του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, η κινητικότητα των εργαζομένων, αλλά και πάνω από 120 δις ευρώ για άμεσες ενέργειες. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τους νέους, όπως η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων για την οποία έχουν δεσμευθεί πάνω από 6 δις ευρώ. Επιπλέον, άλλα μέσα όπως το Ταμείο για την Παγκοσμιοποίηση δεν έχουν χρησιμοποιηθεί από ελληνικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε παρακμή. Συγκεκριμένα, από την Ελλάδα το Ταμείο αυτό του οποίου τη χρησιμοποίηση εγκρίνει η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει χρησιμοποιηθεί μόνο από μία επιχείρηση στη χώρα μας και αυτή είναι γερμανική.
Θα λύσουν όλα τα παραπάνω το πρόβλημα της ανεργίας; Είναι βέβαιο ότι χρειάζεται στενή παρακολούθηση της πορείας επίτευξης των στόχων, όπως η πρόσφατη Έκθεση της Επιτροπής. Αλλά οι ευθύνες της επιτυχίας μοιράζονται μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των εθνικών κυβερνήσεων σύμφωνα και με τον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων. Για παράδειγμα, πολλά θα εξαρτηθούν από τους τρόπους αξιοποίησης του νέου Πολυετούς Χρηματοδοτικού Πλαισίου (του 'νέου ΕΣΠΑ') για την περίοδο 2014-2020.
Σε ένα τέτοιο ευρωπαϊκό πλαίσιο και με δεδομένη την δραματική κατάσταση της οικονομίας και των δημόσιων οικονομικών, η νέα κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ καλείται να επιτύχει ιστορικού χαρακτήρα στόχους για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Είναι σαφές ότι η εξέλιξη της χώρας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και ιδιαίτερα με την αλλαγή του παραδείγματος της αυστηρής λιτότητας και της κατακόρυφης μείωσης των δημοσίων δαπανών. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να εξακολουθήσουμε να διορθώνουμε τα του οίκου μας με πιο γενναίες διαρθρωτικές αλλαγές, τον προσδιορισμό των επιτελικών στόχων του κράτους και τους νέους στρατηγικούς άξονες ανάπτυξης για τους οποίους αναζητούμε και ξένες επενδύσεις.
Η ευθύνη, όμως, βαρύνει εξίσου και την αντιπολίτευση, η οποία υπερ-απλουστεύει τα ζητήματα υπό τα λάβαρα εναντίον του μνημονίου. Εξακολουθεί, ωστόσο, να μην μπορεί να αρθρώσει σοβαρές εναλλακτικές προτάσεις για το πώς θα δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας όταν επιδιώκει τη διασάλευση της πολιτικής σταθερότητας, όταν ευθέως απειλεί τους ξένους επενδυτές, όταν υπόσχεται θέσεις απασχόλησης στο δημόσιο, αλλά τελικά συμπεριφέρεται ως στρουθοκάμηλος παραβλέποντας τις πολλές θέσεις εργασίας που καθημερινά χάνονται στον ιδιωτικό τομέα.